Avukatlığa adım atmaya hazırlanan genç hukukçular, düşük ücretler, güvencesizlik, sayısı artan hukuk fakültelerinden çok sayıda mezun gibi birçok sorunla boğuşuyor. Gelecek konusunda kaygılı olan hukukçuların öncelikli talebi, geçinilebilir ücret elde etmek ve güvence sahibi olmak.
MELİKE GÜLER
Türkiye’de belki de en prestijli mesleklerden biri olarak görülen avukatlığa adım atmaya hazırlanan genç hukukçular, çok sayıda sorun ile karşı karşıya olduklarını belirtiyor. Genç bir avukat mesleğe ilk başladığında çok düşük ücretlerle çalışmayı kabul etmek zorunda kalırken, stajyerler de herhangi bir güvenceye sahip olmuyor.
Bugün Türkiye’de 38’i devlet, 35’i vakıf, 11’i KKTC’de olmak üzere toplamda 84 hukuk fakültesi var. Her yıl binlerce mezun vermeye devam ediyor. Mesleğin geleceği ile ilgili iyileştirmeler olsa da genç avukatlar, karşılaştıkları yakıcı sorunlara sistemli çözümler getirilmesi gerektiğini söyledi.
Aydınlık, genç hukukçulara mikrofon uzattı…
İstanbul’da Stajyere 1500 TL
Kendisiyle görüştüğümüzde 1 yıllık stajyerlik sürecinin son gününde olan Stajyer Avukat Enver Utku Kaynar, henüz ruhsat başvurusunu yaptı ve avukatlık ruhsatını bekliyor. Bu süreçte karşılaştığı sorunların en başına, özellikle büyükşehirlerde yaşanan staj yapılacak büro bulma zorluğunu yazıyor. Stajını başlattığı sırada İstanbul Barosu’na kayıtlı 6 bin stajyer bulunduğunu vurgulayan Kaynar, Türkiye’de çok küçük bir kesim dışında hiçbir stajyer avukatın ailesinin desteği olmadan geçinemediğini belirtiyor. Stajlarını büyükşehirlerde başlatmak isteyenlerin ekonomik kaygılarla memleketlerine dönmek durumunda kaldığını söyleyen Kaynar, “İstanbul’da stajyerler genellikle 1500 TL gibi komik rakamlarla çalışıyorlar. Daha aşağıda alanlar da var. Anadolu şehirlerinde staj yapan arkadaşlarımız çoğunlukla hiç ücret almıyorlar. İstanbul’da kiraların ne kadar yüksek olduğunu düşünürsek stajyer, aldığı ücretle kirasını, faturalarını bile ödeyemiyor.” bilgisini paylaşıyor.
‘Sigortalı Stajyerle Tanışmadım’
Avukatlık Kanunu’nda staj, kesintisiz yapılmak üzere düzenleniyor. Ancak düzenlemeye göre staj süreleri boyunca sigortalı da olamıyorlar. Kaynar, Danıştay’ın stajın ikinci altı ayında stajyerin yanında çalışılan avukat tarafından sigortasının yapılabileceğine dair kararı olduğu bilgisini vererek “Ama ben sigortalı çalışan bir stajyerle tanışmadım hiç. Metin Feyzioğlu bu sorunun Yargı Paketi’yle çözüleceğini söylemişti. Umarım daha fazla gecikmeden çözülür. Ülkemizde her geçen gün ekonomik şartlar ağırlaşırken stajyer avukatların geçim sıkıntısı daha da artıyor. Barolar ve TBB bu konuda çalışmalarını yoğunlaştırmalı.” diye konuştu.
Alanlarına Yönelemiyorlar
Kaynar şöyle devam etti: “Stajyer arkadaşlarımız baronun internet sitesi üzerinden veya referans yoluyla staj yeri bulsalar bile, bu sefer de ne yazık ki uzmanlaşmak istedikleri alanlarda dava çeşitliliği göremiyorlar. Genellikle ofislerin icra yükü stajyerin omzuna yüklenir. Maalesef birçok arkadaşımız stajının büyük bir kısmını sabahtan akşama kadar icra dairelerinde ve haciz arabalarında geçiyor.”
‘Barolar TBB Çalışmalarına Destek Vermeli’
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Genel Başkanı Metin Feyzioğlu’nun son yılarda Adalet Bakanlığıyla gösterdiği uyumlu çalışmaları takdir ettiğini söyleyen Kaynar, sorunların çözümünde baroların TBB çalışmalarına destek vermesi gerektiğine de işaret etti:
“Üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmek için fazlasıyla uğraşıyor. Fakat yargıda o kadar büyük sorunlar var ki maalesef bir anda da çözülemiyor. Baroların temel nitelikleri mesleğin saygınlığını korumak ve avukatların ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çalışmalar yürütmektir. Bu noktada baroların TBB’nin yürüttüğü çalışmalara destek vermesi gerektiğini düşünüyorum. Bu şekilde çalışmalar çok daha sağlıklı ve hızlı yürüyecektir.”
Emek Var Karşılığı Yok
Gül Öykü Yılmaz da İstanbul’da görev yapan genç avukatlardan. Yılmaz, toplumda oturmuş olan kanının aksine çoğu genç avukatın mesleğe başladığında asgari ücret veya çok düşük ücretlerle çalışacağı işleri kabul etmek zorunda kaldığını, serbest çalışan avukatların ise geçimini sağlayacak kadar ücret kazanamadığını vurguladı. Yılmaz şöyle konuştu:
“Kendi ofisini yeni açan çoğu meslektaş büyük ölçüde CMK görevlendirmeleri ve adli yardım dosyaları ile kendilerine bir gelir kapısı yaratmaya çalışıyor. Ancak bu kadar avukat yoğunluğunda ne yazık ki buralardan da çok az dosya geliyor, CMK görevlendirme ücretlerinin olağanın çok altında olması nedeniyle de geçimini sağlayacak kadar gelir elde edemiyorlar. CMK aracılığıyla görevlendirildiğimiz dosyalarda harcanan emeklerin maddi karşılığı ne yazık ki verilmiyor, hatta hala CMK görevlendirmelerinde karşı vekalet ücretlerine hak kazanılması için uğraşmaya devam ediliyor. Yine baroların adli yardım bürolarının görevlendirmeleri de nadiren geliyor.”
‘Vergiler Fazla’
Avukat Merve Ayvalı da, 3 yıldır Ankara’da serbest avukatlık yapıyor. Ayvalı, avukat sayısının fazla olmasının sonuçlarından biri olarak meslektaşlarının geçinebilmek için adeta yarışır hale geldiğini söyledi. Yeni ofis açmanın birçok gideri de (kira, bağkur primi, mobilya, aidat, fatura, teknolojik aletler, yol ve yemek giderleri…) beraberinde getirmesinin avukatları bağlı çalışmaya ittiğini ifade eden Ayvalı, “CMK-Adli yardım gibi listelere kaydolup görevler alsak da %18 KDV, %20 stopaj ve adli yardımda da %10 baro kesintisi alınmasıyla elimize geçen miktarlar, takdir edilen ücretin yarısı olarak cebimize giriyor. Haliyle bu miktarlar hiçbir ofis giderini de tam anlamıyla karşılamıyor. Bu sebeple de alınan vergilerin oldukça fazla olması genç avukatların kendi işini yapmasını engelliyor ve bağlı çalışmasına yol açıyor.”
Ayvalı, sorunları bir nebze hafifletecek bir çözüm olarak “CMK hizmetlerine karşılık ödenen ücretlerin makul bir seviyeye çıkarılması, asgari ücret tarifesine eşitlenmesi gerekiyor. CMK-Adli yardım gibi hizmetlerden alınan vergilerin de düşürülmesi lazım.” ifadelerini kullandı.
Arslan’a Özlemle…
Gebze’de icra memurlarıyla birlikte hacze giden Avukat Ersin Arslan, haciz işlemi sırasında borçlu tarafından silahlı saldırıya uğrayarak hayatını kaybetmişti. Arslan, 2019 yılının Ağustos ayında avukatlık ruhsatını almış ve İstanbul Barosuna bağlı bir avukat olarak mesleğinin ilk yıllarındaydı.
Kocaeli Baro Başkanlığı, İstanbul 1 No’lu Baro Başkanlığı ve Türkiye Barolar Birliği’nin davaya katılma taleplerini onaylayan mahkeme heyeti, olaya tanık olan icra memuru S.B.’nin Tokat’a tayin olması sebebiyle SEGBİS sistemi üzerinden ifade vermesi, diğer tanıkların dinlenilmesi ve sanığa yeni bir avukat tayin edilmesi amacıyla Yavuz Yazıcı’nın tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı erteledi. Duruşma bugün görülecek.(Aydınlık)
